Những sôi nổi trong dân gian.
Một lần nữa nhiều người lại bàn cãi về ngày tận thế, lần này thì thời điểm sẽ là ngày 21 tháng 12 năm 2012.
Đó là thời điểm mà bộ Lịch "Dài" cuả người Maya chấm dứt. Người Maya là một loại thổ dân sống ở vùng Trung Mỷ đã từng có một thời đại văn minh huy hoàng nhưng suy tàn vào năm 900.
Không như năm ngoái khi ông mục sư già Harold Camping quảng cáo ngày 21 tháng 5 năm 2011 là lúc tận thế, lúc đó không có chính quyền nào 'thoải mái' về lời tiên tri đó cả, một số quốc gia như Campuchia và Việt Nam còn hạn chế tụ tập và phân phối tài liệu. Năm nay thì khác, chính quyền Guatamala, ít ra là bộ Văn Hoá cuả nước này, sẽ tổ chức nhiều buổi lễ hội để chào đón ngày 'định mệnh' ấy, số người tham dự ước tính sẽ lên tới 90 ngàn người.
Sách báo và phim ảnh về ngày tận thế và các trang cụ mưu sinh thoát hiểm đang bán chạy như tôm tươi.
Nhiều người dự trữ nước uống, đồ hộp, thậm chí mua mặt nạ chống hơi cay hơi độc.
Nhiều hãng du lịch đã quảng cáo rầm rộ những 'tours' goị là 'doomsday tour packages' kéo dài nhiều tuần lễ, bắt đầu với những khoá học 'nhồi sọ' và... kết thúc vào đúng ngày 21 tháng 12 tại một 'kim tự tháp' nằm sâu trong rừng già Trung Mỹ. Một công ty du lịch cho biết đã bán được tới 5.300 vé cho một "tour" kéo dài 28 ngày để đi xe đạp từ nước Costa Rica và kết thúc vào ngày 21 tại nước Belize.
Thoải mái hơn, một số tours dành cho người Châu âu sẽ đưa du khách lên một đỉnh núi ở miền Nam nước Pháp goị là Le Pic de Bugarach. Người ta đồn rằng ngọn núi sẽ mở ra, một phi thuyền sẽ xuất hiện và đón nhận những người đứng đợi để đưa họ qua một thế giới an toàn hơn.
Cảnh sát Pháp đã ra lệnh hạn chế con đường đi vào núi. Nhiều trăm cảnh sát và lính cứu hoả sẽ kiểm soát lối vào cuả ngôi làng nhỏ bé nằm dưới chân núi và nếu có nhiều du khách đột xuất thì ngôi làng cũng sẽ bị phong toả.
Quận trưởng Eric Freysselinard ở vùng này cho biết ông dự đoán sẽ có "một số người cuồng tín xuất hiện, nhưng rất ít mà thôi, tuy nhiên, số người tò mò và nhất là số 'phóng viên nhà báo' thì sẽ nhiều lắm"
Những lời trấn an.
Sự ồn ào về ngày tận thế đã không khỏi vang đến tai đức Giáo Hoàng. Ngày 18/11 vừa qua, Ngài đã lên tiếng kêu gọi chúng ta nên dừng lại "sự tò mò về thời điểm và các lời dự báo" mà nên "suy ngẫm một cách sâu sắc hơn và đúng nghiã hơn".
Đề cập đến đoạn Phúc âm mô tả "bầu trời trở nên âm u" và "các vì sao rơi rụng từ trời xuống", đức giáo hoàng cho biết Chúa Giêsu đã không mô tả "ngày tận thế" theo như cách chúng ta nghĩ là một "lời tiên tri", mà thực ra là Chuá muốn giải thoát vĩnh viễn các môn đệ khỏi những đồn đoán về thời điểm thế giới sẽ bị tận diệt.
Chúa "muốn cho chúng ta một chiếc chìa khóa để suy ngẫm sâu sắc hơn, đúng nghĩa hơn, và chỉ cho chúng ta con đường phải đi để bước vào cuộc sống vĩnh cửu".
"Đúng nghĩa hơn" cũng là mục đích cuả nhiều người Maya đang cổ võ. Ngay tại Guatemala, nhiều người thổ dân Maya đã lên tiếng chống lại và tố cáo chính phủ và giới kinh doanh đang dẫn đầu một nỗ lực sai trái để thủ lợi, nhất là gây sự hiểu nhầm về truyền thống của họ.
"Chúng tôi chống lại sự lừa dối, xuyên tạc và bép mó sự thật, và âm mưu biến nền văn học dân gian cuả chúng tôi thành một thứ lợi nhuận. Họ không nói sự thật về chu kỳ thời gian", theo lời ông Felipe Gomez, chủ tịch một liên minh Maya được gọi là Oxlaljuj Ajpop.
Ông Gomez nói ngày 21 tháng 12 gọi là "tận thế" thực sự chỉ là sự khởi đầu của một chu kỳ mới cuả niên lịch của người Maya và "có nghĩa là sẽ có những thay đổi lớn ở cấp độ cá nhân, gia đình và cộng đồng, để có sự hài hòa và cân bằng giữa nhân loại và thiên nhiên."
Ông nói rằng nhóm của ông sẽ tổ chức những lễ hội nhằm làm tăng thêm sự tôn trọng và thiêng liêng cuả lúc khởi đầu niên lịch mới ở năm thành phố một lúc. Ông đề nghị rằng chính phủ thay vì tiếp tay cho những con buôn kiếm lời thì nên hổ trợ những chương trình văn hoá đúng đắn này.
Lý do và những ngộ nhận
Lý do đằng sau những ồn ào về ngày tận thế cuả người Maya bắt nguồn từ một sự tin tưởng sai lầm trong quần chúng rằng cuốn lịch cuả người Maya chấm dứt vào ngày 21 tháng 12 này, và đó là điềm báo ngày kết thúc cuả thế giới.
Một cuộc khảo sát của Reuter trong tháng 5 vừa qua cho thấy cứ 10 người thì có 1 người tin như vậy.
Ngoài ra cũng theo cuộc khảo sát, thì trong bầu không khí ảm đạm cuả một nền kinh tế khó khăn, có đến 15% người tin rằng thế giới sẽ kết thúc trong cuộc đời cuả họ.
Nhưng thực sự cuốn lịch cuả người Maya có chấm dứt không?
Người Maya ngày nay có 2 cuốn lịch, một cuốn gọi là Lịch Tròn (Calendar Round) cứ 52 năm thì chu kỳ xoay trở lại điểm khởi đầu một lần, tựa như cuốn âm Lịch cuả VN, cứ 60 năm thì xoay tròn 12 con Giáp 5 lần vậy, không có sự ngừng nghỉ hay kết thúc.
Lịch Tròn có 365 ngày một năm, hợp với chu kỳ cuả mặt trời, phù hợp với việc phân định thời tiết và lể hội. Đây là cuốn lịch người bình dân Maya vẩn dùng từ nhiều ngàn năm qua.
Một cuốn lịch thứ hai goi là "Lịch Dài" (Long Count) không ai còn nhớ tới nữa cho đến khi các nhà khảo cổ khai quật được những di tích và ghi chép lại nền văn minh đã bị mai một. Người ta khám phá ra một cuốn lịch không có chu kỳ, tựa như cuốn Dương Lịch cuả chúng ta mà mỗi năm được đánh dấu bằng một con số.
Cách đếm cuả người Maya dùng tới 20 số cho mỗi hàng đơn vị, cho nên để diễn tả Lịch Dài cuả họ, các nhà khảo cổ dùng dấu chấm để phân biệt các hàng số. Thí dụ năm thứ 0009 (viết với số ngàn) cuả Dương Lịch viết theo Lịch Dài cuả người Maya là 0.0.9...
Năm thứ 10 Dương Lịch được viết (tăng thêm hàng chục) là 0010 thì Lịch Dài (Maya) vẫn viết ở hàng đơn vị là 0.0.10... Phải đợi tới năm 20 thì mới tăng hàng 'chục' lên mà viết là 0.1.0...
Cách viết đúng nhất là có cả ngày và tháng, cho nên năm 20 cuả Lịch Dài sẽ phải viết với 5 hàng là 0.1.0.0.0 (đọc từ phài sang trái là Ngày 0 Tháng 0 Năm 0 Hệ 1 Kỷ 0)
Theo tiếng cuả người Maya, sẽ đọc là baktun(Kỷ) 0. katun (Hệ) 1. tun (Năm) 0. uinal (Tháng) 0. kin (Ngày) 0.
Bởi vì năm đầu tiên cuả Lịch Dài bắt đầu từ ngày 11 tháng Tám năm 3114 trước Công nguyên (0.0.0.0.0) cho nên vào ngày 20 tháng 12 năm 2012 sẽ viết là 12.19.19.17.19 (baktun 12, katun 19, tun 19, uinal 17, kin 19) và ngày hôm sau (21-12-2012) sẽ được viết là 13.0.0.0.0 (ngày đầu cuả baktun 13).
Xin ghi chú rằng mỗi hàng số đều tăng 20 đơn vị, tuy nhiên hàng cuả tháng (uinal) chỉ có 18 đơn vị mà thôi, sở dĩ như vậy là vì mỗi tháng có 20 ngày mà 18 tháng thì đã là 360 ngày rồi, tức là gần với chu kỳ một năm cuả mặt trời.
Tại sao ngày đầu tiên cuả baktun 13 lại là ngày tận thế?
Người Maya tin rằng đã có 3 Thế Giới được tạo dựng lên và bị tàn lụi, chúng ta đang sống ở Thế Giới thứ 4.
Thế giới thứ nhất, con người được dựng lên từ muôn thú, đã bị tàn phá bởi lửa. Các thần linh xây dựng con người lại bằng đất đá để khỏi bị cháy thì thế Giới thứ Hai lại bị tàn phá bằng một cơn động đất. Thần linh một lần nữa xây dựng loài người bằng gổ, nhưng Thế Giới Thứ ba đã bị xoá bỏ vì một cơn đại Hồng Thuỷ.
Thế giới thứ ba đã tồn tại được 5125 năm, tức là kết thúc đúng vào ngày đầu tiên cuả Baktun 13 (13.0.0.0.0). Đây cũng là lúc mà thế giới thứ Tư bắt đầu với con số 0.0.0.0.0. Lúc này các thần linh đã xây dựng con người bằng bột bắp, vì bắp là một loại ngũ cốc có sẵn ở khắp nơi. (ghi chú: cũng có một số sách nói rằng các Thế Giới đã bị phá hủy bởi những trận hồng thủy do một con mãng xà phun ra)
Vì có sự trùng hợp giữa ngày Baktun 13 cuả Thế Giới thứ 3 và Baktun 0 cuả Thế Giới thứ 4, cho nên người ta ngộ nhận rằng Lịch Dài chỉ đếm tới số 13.0.0.0.0 là hết, và như vậy thì ngày 20 rạng 21 tháng 12 tới sẽ là lúc cuối cùng cuả cuốn lịch.
Những người có chút suy xét thì biết ngay là với 5 hàng số, số cuối cùng cuả Lịch phài là 19.19.19.17.19 tức là kéo dài tới 8000 năm (7885 năm dương lịch) chứ không chỉ có 5125 năm mà thôi.
Những khai quật mới nhất còn khám phá ra rằng 5 hàng số chỉ là cách viết tắt cuả một con số dài hơn có tới 9 hàng số, tức là Lịch sẽ kéo dài tới 63,081,429 năm dương lịch. (Cách viết 5 hàng số thì tương tự như cách chúng ta viết hai con số cho một năm, thí dụ thay vì viết năm 2012 thì người ta viết năm 12)
"Người Maya chưa bao giờ nói bất cứ điều gì về sự kết thúc của thế giới hay bất cứ điều gì về một sự thay đổi lớn trong vũ trụ vào ngày đó", theo David Stuart, một giáo sư chuyên về nghệ thuật Trung Mỹ tại Đại học Texas ở Austin. "Cuốn Lịch không chỉ tiếp tục sau ngày đó," ông nói. "Nó còn đi thêm 70 triệu năm vào tương lai."
GS Stuart, tác giả sách "Thế giới Maya và sự thật về năm 2012" viết thêm "tất cả các cách diễn giải và các lý thuyết thần bí về người Maya đã không dựa trên nhân chủng học, khảo cổ học, hoặc một loại học thuật nào khác."
"Nếu bạn chưa từng nghe nói tới nó, thì cứ bỏ nó ngoài tai." ông nói.
Cách đánh cá ngày Tận Thế.
"Cứ bỏ ngoài tai" có lẽ là một lời khuyên hay nhưng hình như vẫn có người không bỏ ngoài tai được.
Tại Sacramento California, anh Nick Nordman, một nhân viên bán hàng cuả một cửa hàng bán đồ lính "Action Military Surplus" cho biết đã có "nhiều người tới hỏi mua đồ tiếp liệu càng nhiều càng tốt, bất kể giá cả là bao nhiêu"
Họ tìm mua những đồ hộp cuả lính như thịt hộp, kính để chớp ánh sáng cho việc truyền tin, dao đi rừng, radio chạy bằng pin mặt trời và... mặt nạ phòng hơi ngạt cho con nít.
"Mới sáng nay chúng tôi còn có 30 mặt nạ, bậy giờ chỉ còn có 5 cái thôi" anh Norman cho biết.
Cái khùng điên cũng là một cái gì dễ lây. Một nhân viên khác, anh Maya (không phải là người Maya mà chỉ là cái tên mà thôi) hình như cũng suôi lòng theo những luận điệu vô cớ ở chung quanh, anh tỏ ý âu lo: " ông biết không? Nếu mà họ đúng thì sao? có nhiều tai ương đang xảy ra hàng ngày trên thế giới mà..."
Cho nên dù cho bạn có lý luận đúng đắn tới đâu, những người cuồng tín vẫn không tin bạn đâu. Có một cách hay nhất và an toàn nhất là 'đánh cá'.
Bạn sẽ đánh cá toàn bộ tài sản với họ là ngày 21 tháng 12 tới sẽ không phải là ngày tận thế. Và nếu người đó cũng đánh cá tài sản cuả họ cho bạn thì chắc chắn bạn sẽ hả hê ăn mừng lể Giáng Sinh với một cuộc sống phong lưu mới.
Bạn sẽ hỏi nếu mà nhỡ thua thì sao?
Ô hay, nếu đã tận thế rồi, thì còn ai nữa để mà thắng thua, phải không?
Việc gì mà phải lo ngại, cứ xét mình chuẩn bị chết lành mỗi ngày như lời Hội Thánh dạy là thượng sách.
Happy Christmas.
