Trước hết con hân hạnh được nhân danh toàn thể gia đình Giáo phận Hưng Hóa : giám mục, linh mục, tu sĩ nam nữ, chủng sinh và giáo dân, hân hoan chào mừng Quý Đấng bậc Vị vọng chiếu cố tới viếng thăm giáo phận chúng con:
- Chúng con cung kính bái chào Đức Hồng Y Fernando FILONI, Tổng Trưởng Bộ Phúc Âm Hóa các Dân Tộc!
- Chúng con nhiệt liệt chúc mừng Đức Hồng Y tân cử Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, Tổng giám mục Hà Nội!
- Chúng con mến chào với lòng biết ơn Đức TGM Leopoldo GIRELLI, Đại diện Tòa Thánh tại Việt Nam, và Quý Đức Tổng giám mục, Quý Đức Cha thuộc HĐGMVN và thuộc Giáo tỉnh Hà Nội!
Giờ đây con xin được hân hạnh đệ trình đôi lời lên Đức Hồng Y Tổng Trưởng Bộ Phúc Âm Hóa các Dân Tộc:
Trọng kính Đức Hồng Y rất quý mến,
Tất cả chúng con rất vui sướng được đón tiếp Đức Hồng Y, bởi vì qua cuộc viếng thăm này mối dây liên kết giáo phận chúng con với Tòa Thánh thể hiện hữu hình hơn. Thực vậy, hôm nay trước sự hiện diện của Đức Hồng Y, chúng con đang cảm nghiệm được sống trong tình hiệp thông cụ thể với Đức Thánh Cha. Chúng con xin Đức Hồng Y kính chuyển lên Đức Thánh Cha Phanxicô tấm lòng con thảo tri ân trìu mến của chúng con.
Giáo phận Hưng Hóa chúng con nằm ở miền Tây-Bắc Việt Nam. Phía Bắc giáp Trung Quốc, phía Nam giáp Lào. Tổng diện tích là 54 500 km2, bao trùm trên địa bàn 10 tỉnh thành: một phần thủ đô Hà Nội và 9 tỉnh tây bắc khác: Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu và Điện Biên.
Trong hoàn cảnh gặp nhiều khó khăn chính trị xã hội của những thập niên vừa qua, là thời gian mà những trung tâm đào tạo linh mục và tu sĩ bị đóng cửa hoặc bị tàn phá, hậu quả là con số linh mục và tu sĩ nam nữ giảm thiểu trầm trọng : Trong những năm 1980-90, cả giáo phận chỉ có 20 linh mục phục vụ cho 200 ngàn tín hữu thuộc 10 tỉnh. Vì thế từ năm1995, nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập giáo phận, điều chúng con lưu tâm hơn hết, đó là đẩy mạnh thực hiện chương trình đào tạo nhân sự: đào tạo linh mục, tu sĩ và giáo dân. Tất cả đều qui hướng về công cuộc tân phúc âm hóa, nhằm xây dựng những cộng đoàn đức tin vững mạnh, phụng tự sốt sắng và bác ái chân thành.
Sau 2 thập niên kết quả rất đáng khích lệ : con số linh mục và tu sĩ đã tăng lên gấp bốn. Nhưng dầu vậy vẫn chưa đủ để mỗi giáo xứ có một linh mục thường trú, để đáp ứng tại chỗ nhu cầu mục vụ cho giáo dân. Để bù lại, thì việc đào tạo giáo dân (làm giáo lý viên, cộng tác viên điều hành giáo xứ, huấn luyện các tín hữu ưu tú nhất là trong hàng ngũ giới trẻ) là việc thiết yếu sống còn, để có nhân sự cộng tác đắc lực cho công cuộc Phúc Âm hóa. Mặt khác, trong những miền có nhiều đồng bào dân tộc ít người thì công cuộc Phúc Âm hóa lại càng khẩn thiết. Đặc biệt, sau 111 năm lịch sử của giáo phận (1895-2006), khởi đầu từ năm 2006 những hoạt động tôn giáo mới bắt đầu được triển khai trong 3 tỉnh miền núi Sơn La, Điện Biên và Lai Châu. Từ đó tới nay, con số các tân tòng dân tộc miền núi không ngừng gia tăng, mặc dù gặp nhiều khó khăn do chính sách tôn giáo của chính quyền địa phương, rất giống với thời Giáo Hội sơ khai, đó là dấu chỉ tích cực của miền đất đầy hứa hẹn này. Thực vậy, trong 3 tỉnh này, các cộng đoàn công giáo đã qui tụ được gần 11 ngàn người H’Mông, vậy mà chính quyền vẫn chưa công nhận một giáo xứ hay giáo họ nào « được chính thức thành lập ». Tòa Giám mục vẫn chưa được bổ nhiệm linh mục thường trú để phục vụ tín hữu tại chỗ. Sang đầu năm 2015 chúng con ghi nhận có những dấu hiệu cải thiện trong quan hệ đối thoại với chính quyền dân sự tại 3 tỉnh trên. Chúng con hy vọng rằng, trong năm 2015, những khó khăn sẽ giảm bớt và con số tân tòng sẽ tiếp tục gia tăng. Hôm nay, trong Thánh lễ, chúng con vui sướng được đón nhận 172 (một trăm bảy hai) anh chị em tân tòng thuộc 4 sắc tộc khác nhau.
Sau đây là con số thống kê nhân sự của giáo phận chúng con : 235.000 tín hữu (trong 95 giáo xứ và hơn 570 giáo họ, tỷ lệ 3,9% dân số trong địa bàn); 85 linh mục (trong đó 75 cha triều và 10 cha dòng); 110 Đại chủng sinh, 63 tiền chủng sinh và 60 tu sinh theo đuổi ơn gọi linh mục ; 6 nữ tu Dòng Thánh Phaolô thành Chartres; 6 nữ tu dòng Con Đức Mẹ Phù hộ ; 270 chị em Dòng Mến Thánh Giá với 45 tập sinh và 130 đệ tử; 3030 giáo lý viên (đa số là giáo dân thiện nguyện).
Bên cạnh những thành quả đáng khích lệ nói trên, hiện nay chúng con đang phải đối mặt với những thách đố mới của trào lưu duy vật và hưởng thụ, đang đe dọa lớp người trẻ trong xã hội, kể cả giới trẻ công giáo. Do đó, công tác đào tạo linh mục và tu sĩ gặp nhiều khó khăn hơn nơi những người trẻ. Chúng con phải can đảm dấn thân hơn trong sứ vụ, cách riêng trong công cuộc Phúc Âm hóa môi trường chúng con đang sống.
Trọng kính Đức Hồng Y,
Chúng con đã trình bày vắn tắt hiện trạng và những hoạt động khái quát của giáo phận. Chúng con kính xin Đức Hồng Y cầu nguyện cho chúng con, để chúng con cống hiến những nỗ lực thực thi chương trình mà các Giám mục Việt Nam đề ra trong Đại Hội Dân Chúa năm 2010 là: xây dựng một Hội Thánh Hiệp thông và Sứ vụ, cách riêng sứ vụ Tân Phúc Âm hóa.
Chúng con nguyện chúc chuyến viếng thăm mục vụ của Đức Hông Y trở nên nguồn ơn sức dồi dào cho giáo phận chúng con, chúng con thành kính dâng lời cảm tạ.
Tiếp sau đây, con xin nhường lời cho Cha Giuse Nguyễn Trung Thoại, linh mục chính xứ Hòa Bình, ngài sẽ đệ trình Đức Hông Y về tình cảnh đặc biệt với những diễn tiến thăng trầm của giáo xứ, chính nơi mà chúng ta đang hiện diện. Và sau đó, chúng con rất hân hạnh được đón nghe những lời giáo huấn và khích lệ của Đức Hồng Y.
HÒA BÌNH, ngày 21/01/2015
Discours de S.E. Mgr Jean Marie VU TAT, Evêque du Diocèse de HUNG HOA
Adressé à Son Eminence Fernando Cardinal FILONI
Préfet de la Congrégation pour l’Evangélisation des Peuples
Tout d’abord, au nom de toute la famille du diocèse de Hung Hoa : évêques, prêtres, séminaristes, religieux, religieuses et fidèles laïcs, j’ai l’honneur de présenter nos chaleureuses salutations aux éminents et excellents visiteurs :
- Nos salutations les plus profondes respectueuses à Votre Eminence Fernando Cardinal FILONI, Préfet de la Congrégation pour l’Evangélisation des Peuples!
- Nos félicitations les plus chaleureuses à Votre Eminence le nouvel élu Cardinal Pierre Nguyễn Văn Nhơn, archevêque de Hanoi !
- Nos salutations affectueuses et reconnaissantes à Votre Excellence Mgr Leopoldo GIRELLI le Représentant Pontifical au Vietnam, et à Vos Excellences Mgrs Archevêques et Evêques de la Conférence Episcopale du Vietnam et de la Province ecclésiastique de Hanoi !
Maintenant je suis heureux d’adresser à Votre Eminence le Cardinal Préfet de la Congrégation pour l’Evangélisation des Peuples :
Eminence Révérendissime,
Nous sommes tous très heureux de recevoir Votre Eminence, parce que, par cette visite, le lien de notre diocèse local avec le Saint-Siège devient plus visible. En effet, aujourd’hui en présence de Votre Eminence, nous sommes en train de vivre une expérience de communion concrète avec le Saint-Père. Nous demandons à Votre Eminence de transmettre à Sa Sainteté le Pape François notre affectueuse gratitude filiale.
Notre diocèse de Hung Hoa se situe au Nord-ouest du Vietnam. Au Nord c'est la Chine et à l'Ouest le Laos. Sa superficie totale est de 54 500 km2, répartis sur les zones de 10 provinces : une partie de Hanoi et 9 provinces du nord-ouest: Phu Tho, Yen Bai, Lao Cai, Tuyen Quang, Ha Giang, Hoa Binh, Son La, Lai Chau et Dien Bien.
Dans le contexte des difficultés politiques et sociales, pendant des décennies passées, où les centres de formation sacerdotale et religieuse ont été fermés ou détruits, en conséquence, le nombre de prêtres, de religieux et religieuses connait une pénurie importante : Pendant les années 1980-90, il n’y avait que 20 prêtres pour 200 mille fidèles. C’est pourquoi depuis 1995, à l'occasion du centième anniversaire de notre diocèse, ce qui nous tient le plus à coeur, c’est la formation de personnel : celle des prêtres, des religieux et des laïcs. Tout converge à l'oeuvre de la nouvelle évangélisation, en vue d'établir de ferventes communautés de foi, de culte et de charité.
Après 2 décennies, le résultat en est bien positif : le nombre des prêtres et religieuses connait le quadruple. Mais ce ne suffit pas quand même, pour que chaque paroisse puisse avoir un prêtre résidant, afin d’assurer le service pastoral. Pour y suppléer, la formation des laïcs (catéchistes, cadres paroissiaux, chrétiens d’élite surtout parmi les jeunes) est donc absolument nécessaire et vitale, pour une meilleure contribution à l’évangélisation. D'autre part, la mission de l’évangélisation pour une grande région, où vivent de nombreuses minorités ethniques, est un besoin urgent. Spécialement, des activités religieuses avaient commencé à se réaliser à partir de l’an 2006 dans les provinces montagneuses de Son La, Dien Bien et Lai Chau, après 111 ans d’histoire du diocèse (1895-2006). Depuis lors jusqu’à maitenant, l’augmentation sensible des néophytes montagnards est un signe positif dans ce terrain prometteur, malgré plusieurs difficultés causées par la politique religieuse des autorités locales, tout comme celles qui arrivaient à l’époque de l’Église primitive. En réalité, dans ces 3 provinces, le nombre des catholiques comptent déjà environ de onze milles H’mong, mais aucune paroisse ou chrétienté n’en est reconnue officiellement comme « légalement fondée » par les autorités locales. C’est pourquoi nous ne pouvons pas installer les prêtres pour y résider en permanence et servir sur place nos fidèles. Au début de l’année 2015 nous constatons les signes d’amélioration dans le dialogue avec les autorités civiles. Nous espérons que, en 2015, ces difficultés diminueront et le nombre des catéchumènes continue à augmenter. Aujourd’hui, dans la célébration de l’Eucharistie, nous sommes heureux de recevoir cent soixante dix néophytes originaires de 4 diverses ethnies.
Voici l’effectif des personnels de notre diocèse : 235.000 fidèles (dans 95 paroisses et plus de 570 chrétientés, soit 3,9% de population de la région) ;85 prêtres (dont 75 diocésains et 10 religieux); 110 grands séminaristes, 63 pré-séminaristes et 60 aspirants de vocation sacerdotale ; 6 sœurs de Saint Paul de Chartres; 6 soeurs Salésiennes ; 270 sœurs d’Amantes de la Croix avec 45 novices et 130 postulantes ; 3030 catéchistes (la plus part sont des laïcs bénévoles).
A côté des résultats encourageants mentionnés ci-dessus, nous sommes confrontés de nouveaux défis du matérialisme et de la jouissance, qui menacent les jeunes, y compris les jeunes catholiques, dans la société actuelle. De là, la formation sacerdotale et religieuse devient plus difficile chez les jeunes gens. Il faut que nous nous engagions avec plus de courage dans notre mission, particulièrement dans l’évangélisation du milieu où nous vivons.
Éminence Révérendissime,
C’est la présentation très brève de la situation et des activités générales de notre diocèse. Nous voudrions demander à Votre Éminence de prier pour nous, afin que nous consacrions tous nos efforts à réaliser le programme du Synode de l’Eglise au Vietnam en 2010 : la construction d’une Église de communion et de mission, en particulier, mission de la nouvelle évangélisation.
Nous estimons vivement que la visite pastorale de Votre Éminence devienne la source abondante pour notre diocèse, et nous en remercions sincèrement.
Ensuite, je voudrais céder la parole au curé de Hòa Bình, Rév. Père Joseph Nguyễn Trung Thoại, qui présentera à Votre Eminence la situation particulière avec les vicissitudes très intéressantes de sa paroisse dont nous sommes maintenant sur place. Et après, nous serions très heureux d'écouter les paroles d’enseignement et d’exhortation de Votre Éminence.
HÒA BÌNH le 21/01/2015
Gioan Maria Vũ Tất
Giám mục giáo phận Hưng Hóa
