Thông hiệp niềm vui với cộng đồng Dân Chúa giáo phận Hưng Hóa vừa được Đức Thánh Cha gửi đến một vị mục tử, phụ tá Đức cha chính Antôn Vũ Huy Chương, Trang tin điện tử của Hội đồng Giám mục Việt Nam (WHĐ) thực hiện cuộc phỏng vấn Đức tân giám mục Gioan Maria.
Xin chân thành cảm ơn Đức cha Gioan Maria đã nhận trả lời phỏng vấn của WHĐ và xin trân trọng giới thiệu nội dung trả lời phỏng vấn của Đức cha.
***
WHĐ: Kính chào Đức cha Gioan Maria. Cuộc đời Đức cha gắn bó mật thiết với giáo phận Hưng Hóa, một giáo phận rộng nhất nước, và có lẽ cũng đa dạng nhất nước về văn hóa dân tộc, Đức cha có những cảm nhận gì về cuộc sống và con người ở đây?
Đức cha Vũ Tất: Tôi được sinh ra và lớn lên làm người và làm con Chúa trong giáo phận Hưng Hóa, trên miền đất “Xứ Đoài” mạn Tây cố đô Thăng Long. Đúng là suốt cuộc đời tôi, trừ vài ba năm đi du học hải ngoại, tôi gắn bó với miền đất quê hương này. Tôi có những cảm nhận thật sâu đậm về cuộc sống và con người ở đây. Xứ Đoài từ cổ xưa vẫn có tiếng là miền đất đói nghèo: “Tiếng ai như tiếng Xứ Đoài, Ăn cơm thì ít ăn khoai thì nhiều”. Thời xa xưa tôi không được rõ, nhưng trong đời tôi, tôi đã trải nghiệm cuộc sống đói nghèo cùng với quê hương tôi nhiều thập niên. Trong thời kỳ hợp tác hóa nông nghiệp và thời kỳ chế độ bao cấp, chính tôi đã từng sống cái cảnh ăn cơm thì ít ăn khoai thì nhiều. Nhớ lại thời kỳ gian khổ ấy, tôi càng thương mến quê hương tôi hơn, vì khi người ta cùng đồng lao cộng khổ với nhau thì người ta thấy thân thương nhau hơn. Điều gây ấn tượng nhất nơi tôi là sức chịu đựng của những người dân nông thôn chân chất, biết cùng nhau tìm cách vượt gian khổ để sống còn và không để mất niềm tin tưởng xây dựng cho tương lai. Từ đó tôi mới hiểu được tại sao trên mảnh đất Xứ Đoài này lại có biết bao những anh hùng dân tộc dựng nước và giữ nước, điển hình như 18 đời Hùng Vương tại vùng trung du Phú Thọ, hoặc Phùng Hưng và Ngô Quyền là 2 vua xuất thân từ trấn Sơn Tây, địa danh được xếp vào hạng địa linh nhân kiệt. Khi được đón nhận Tin Mừng và được trở nên con Chúa, chí khí bất khuất ấy của con người Xứ Đoài lại thể hiện càng rõ nét hơn trong đời sống Đức Tin. Di tích các Thánh Tử Đạo hiện còn tại chốt Nghệ, Sơn Tây, và tại giáo xứ Bách Lộc gần đó, vẫn đang làm chứng cho lòng tin sắt đá của hơn 30 anh hùng tử đạo bị hành quyết tại pháp trường Năm Mẫu xưa. Quả đúng như lời nhận định “đất sỏi mà có trạch vàng”. Khi tôi làm linh mục, tôi có dịp đi công tác mục vụ nhiều ít trong địa bàn tất cả 10 tỉnh thành thuộc giáo phận Hưng Hóa, tôi lại càng xác tín vào những giá trị thầm lặng của miền đất mà tôi được Chúa kêu gọi phục vụ, và tôi càng thương mến nó như là Đất Hứa Chúa dành cho tôi.
WHĐ: Xin Đức cha chia sẻ những cảm nghĩ khi nhận được tin Tòa thánh bổ nhiệm làm giám mục phụ tá Hưng Hóa. Một tuần sau đó, ngày 5-04-2010, Đức cha đã tham dự Hội nghị thường niên 2010 của Hội đồng giám mục VN tại Bãi Dâu, xin Đức cha cho biết những cảm nghĩ trong lần đầu tham dự một hội nghị của các mục tử dân Chúa?
Đức cha Vũ Tất: Khi nhận được tin Đức Thánh Cha bổ nhiệm tôi làm giám mục phụ tá giáo phận Hưng Hoá, tôi càng cảm nghiệm được sự quan phòng kỳ diệu của Thiên Chúa trong lịch sử: những điều xem ra không thuận lợi trong thời điểm này lại là tiền đề cho những thuận lợi trong một thời điểm khác. Ý Chúa đã muốn tôi gắn bó với giáo phận Hưng Hoá từ nhỏ, nay trong chức vụ mới, tôi càng phải gắn bó mật thiết hơn với giáo phận thân thương này. Tôi nhìn nhận ý Chúa nơi quyết định của Đức Thánh Cha và tôi xin vâng.
Một tuần lễ sau khi được bổ nhiệm làm giám mục phụ tá, tôi hân hạnh được mời tham dự Hội nghị thường niên 2010 của HĐGMVN tại Bãi Dâu. Tôi có dịp được trình diện với tất cả các vị đàn anh trong HĐGMVN. Tuy nhiên, Đức Cha Chính Antôn đã xếp đặt chương trình cho tôi chỉ tham dự phiên họp khai mạc thôi, sau đó tôi đi tĩnh tâm theo giáo luật qui định trước ngày thụ phong giám mục. Một tuần linh thao, với sự đồng hành của một cha Dòng Tên lão thành, tại một đan viện Biển Đức, trong bầu khí cầu nguyện linh thánh, đã cho tôi dịp cảm nghiệm sâu sắc về ơn quan phòng dẫn dắt đầy yêu thương của Chúa trong cuộc đời nhiều thăng trầm biến động của tôi.
WHĐ: Xin Đức cha chia sẻ về khẩu hiệu giám mục được Đức cha lựa chọn.
Đức cha Vũ Tất: Tôi chọn chính câu châm ngôn sống mà tôi đã chọn từ đầu đời hoạt động tông đồ của tôi làm khẩu hiệu giám mục: “Sự thật trong yêu thương”. Năm đó là năm 1962, lớp tôi mãn khóa tiểu chủng viện và được Đức giám mục giáo phận sai đi giúp việc mục vụ các nơi. Theo sự gợi ý của cha giám đốc tiểu chủng viện, 12 anh em cùng lớp chúng tôi mỗi người chọn lấy một câu Lời Chúa làm châm ngôn sống cho cuộc đời hoạt động tông đồ của mình. Tôi chọn câu “Sự thật trong yêu thương” trích từ thư Thánh Phaolô gửi giáo đoàn Êphêsô: “Thi hành sự thật trong yêu thương (veritatem facientes in caritate), chúng ta sẽ lớn lên về mọi phương diện, vươn tới Đức Kitô vì Người là Đầu” (Ep 4,15). Tôi đã cố gắng sống theo châm ngôn ấy, vì lý tưởng đời mình là nên giống “Chúa Giêsu vị Thầy dạy chân lý và Nhà giáo hóa các tâm hồn”. Chúa quan phòng cho tôi, dù phải trải qua nhiều hoàn cảnh thăng trầm của một thời biến động, nhưng vẫn có cơ hội để liên tục hành nghề giáo dục và đào tạo cách rất đa dạng, như được sống trong mảnh đất dụng võ để theo đuổi lý tưởng của mình. Mới đây, tôi lại càng tâm đắc với châm ngôn sống tôi đã chọn, khi đọc lời giới thiệu thông điệp CARITAS IN VERITATE, ban hành ngày 7/7/2009, trong đó Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI nói đến nền tảng của thông điệp này xuất phát từ chính câu Lời Chúa trong thư Êphêsô 4,15. Tôi như được thêm xác tín để chọn chính câu châm ngôn sống của mình cách đây gần 50 năm làm khẩu hiệu giám mục: “Sự thật trong yêu thương”. Huy hiệu giám mục của tôi có thể được diễn tả như sau: Sự Thật là Chính Chúa Giêsu - biểu thị bằng chữ JHS, giữa hình chữ V (Veritas: Sự Thật) màu vàng sáng, sát nét bên trong chữ M (Maria); tất cả nằm trong hình trái tim màu đỏ, biểu tượng của sự Yêu Thương, trên nền màu xanh của hy vọng.
WHĐ: Đức cha được bổ nhiệm vào đúng dịp Hội đồng Giám mục và toàn thể Giáo Hội tại Việt Nam mừng kim khánh thiết lập hàng giáo phẩm (1960–2010). Xin Đức cha cho biết những cảm nghĩ về dịp kỷ niệm lịch sử này?
Đức cha Vũ Tất: Hàng giáo phẩm Việt Nam được thiết lập năm 1960. Ý nghĩa của sự kiện đó là Toà Thánh nhìn nhận sự trưởng thành của Giáo Hội tại Việt Nam. Tuy nhiên cá nhân tôi cảm nhận sự kiện đó còn mang ý nghĩa động viên các thành phần Dân Chúa tại Việt Nam nỗ lực tiến tới sự trưởng thành đích thật. Thực tế hiện nay các giáo phận tại Việt Nam vẫn được coi như thuộc các “xứ truyền giáo” hiểu là những giáo hội địa phương chưa đủ điều kiện thiết lập hàng giáo phẩm! Phải nhìn nhận Giáo Hội tại Việt Nam có những mặt còn non yếu, cụ thể như các giáo phận trong nước chưa liên kết chặt chẽ hỗ trợ lẫn nhau để có thể tự cung tự cấp mọi mặt cho mình… Mừng lễ kim khánh thiết lập hàng giáo phẩm cũng là dịp thuận tiện để các tầng lớp Kitô hữu Việt Nam soi xét lại cung cách sống đạo của mình trong một Giáo hội hiệp thông, nhằm khắc phục những mặt còn non yếu cho kịp với các Giáo Hội trưởng thành khác trên thế giới. Tôi hy vọng Đại Hội Dân Chúa tại Việt Nam trong Năm Thánh 2010 sẽ đưa ra định hướng về vấn đề này.
WHĐ: Vào lúc này, Đức cha muốn chia sẻ điều gì với cộng đồng Dân Chúa tại Hưng Hóa?
Đức cha Vũ Tất: Tôi xin mời gọi cộng đồng Dân Chúa tại Hưng Hóa hợp ý với tôi dâng lời cảm tạ Chúa, vì Chúa cho tôi được tiếp tục phục vụ anh chị em trên mảnh đất quê hương Hưng Hóa thân thương này trong nhiệm vụ giám mục. Nhờ ơn Chúa giúp sức, chúng ta đã từng gắn bó với nhau trong những hoàn cảnh đầy gian khó để bảo vệ Đức Tin, để “giữ” đạo. Hiện nay, trong hoàn cảnh giáo hội và đất nước đã và đang đổi mới, chúng ta tiếp tục chung lòng chng sức với Đức Cha Antôn, vị chủ chăn của giáo phận Hưng Hóa, cùng nhau nỗ lực canh tân lề lối “sống” đạo theo tinh thần Công đồng Vaticanô II, cởi mở đối thoại với mọi người, để cùng với những người thành tâm thiện chí phục vụ lợi ích cho đồng bào và đồng loại.
WHĐ
