Ngày thứ hai trong chuyến mục vụ này, đoàn gặp gỡ chính quyền huyện Than Uyên và sau đó thăm cộng đoàn công giáo H’mông ở bản Huổi Bắc thuộc xã Pha Mu và cộng đoàn công giáo Kinh ở thị trấn Than Uyên.
Buổi sáng sớm, chúng tôi xuất phát từ thành phố Lai Châu đi Than Uyên, con đường dài 130 cây số uốn lượn giữa bình nguyên Mường Than, một trong bốn bình nguyên nổi tiếng của miền Tây Bắc: “
Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc” (Mường Thanh ở Điện Biên, Mường Lò ở Nghĩa Lộ, Mường Than ở Than Uyên và Mường Tấc ở Phù Yên).
Than Uyên là một huyện đang phát triển và đi lên mọi mặt. Mới đây, Thủ Tướng Chính phủ đã ban hành quyết định đưa Than Uyên ra khỏi danh sách các huyện nghèo đói thiếu ăn trong cả nước.
Tại Ủy ban Huyện, chúng tôi được ông Trần Quang Chiến, Phó chủ tịch và một số cán bộ ban ngành có liên quan tiếp. Đức cha Anphong trình bày nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của giáo dân trong huyện. Ngài nhắc lại nội dung cuộc gặp gỡ hôm qua với chính quyền tỉnh như tiền đề cho cuộc gặp gỡ hôm nay, với mong muốn của tòa giám mục là bà con giáo dân ở đây được sinh hoạt tôn giáo theo qui định của luật tôn giáo và tín ngưỡng, vì trước đây, sự sinh hoạt này đã nhiều lần bị từ chối. Các ngày lễ tôn giáo cần được cử hành đúng ngày hoặc cùng lắm xê xích một đôi ngày, chứ không thể hoãn lại vô thời hạn hoặc cả tháng sau.
Cha Phêrô Phan Kim Huấn đưa ra nhận định rằng chính quyền huyện Than Uyên không tạo điều kiện cho các linh mục làm mục vụ cũng như làm công tác từ thiện bác ái. Nhiều lần lịch đăng ký bị từ chối với lý do trời mưa (!), trùng với thời điểm vụ mùa, hoặc các công tác công ích dân sự khác. Các hoạt động từ thiện muốn làm thì bị chính quyền từ khước hoặc gây khó khăn.
Ông Trần Quang Chiến, phó chủ tịch, giải đáp rằng chính quyền huyện tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, nhưng các sinh hoạt tôn giáo không nên cản trở các sinh hoạt khác cũng rất cần thiết và phải kịp thời vụ. Ông đề nghị cha Huấn làm bản đăng ký lịch sinh hoạt mục vụ cho cả năm để chính quyền có cơ sở giải quyết. Đối với các hoạt động từ thiện, chính quyền rất đồng tình, nhưng cần thông báo cho chính quyền biết trước, để góp phần quản lý, tổ chức, giám sát và phân phối sao cho công bằng, hợp lý.
Linh mục Phạm Thanh Bình, quản xứ Sapa, chia sẻ kinh nghiệm làm việc tại tỉnh Điện Biên với mong muốn có sự trao đổi tiếp xúc dễ dàng, thân thiện giữa hai bên, hầu làm nhẹ vấn đề.
Linh mục Nguyễn Văn Thành, quản xứ Lào Cai, cũng đưa ra nhận xét về mối căng thẳng trong quá khứ là do hai bên chưa hiểu nhau, nên nghi ngại. Cha mong ước được coi nhau như anh em và thăm hỏi nhau khi có thể. Khi đã gần và hiểu thì có khi chỉ cần một cuộc điện thoại là có thể giải quyết được nhiều việc. Khi đã hiểu nhau rồi thì chuyện lớn trở thành chuyện nhỏ, chuyện nhỏ trở thành không có gì. Chỉ như vậy lộ trình thành lập giáo xứ mới trở thành hiện thực.
Ông phó chủ tịch và đoàn Tòa Giám Mục thống nhất với nhau năm 2018 phải là năm có nhiều đổi mới đối với sinh hoạt tôn giáo. Lịch mục vụ cả năm cần được đăng ký sớm với cấp có thẩm quyền để được nghiên cứu và chấp thuận. Khi có gì khúc mắc thì hai bên trao đổi, gặp gỡ nhau để tháo gỡ. Mọi người hy vọng sinh hoạt tôn giáo tại huyện Than Uyên sẽ tốt đẹp hơn !
Buổi chiều, chúng tôi đến thăm và dâng lễ với bà con H’mông tại giáo điểm Huổi Bắc, xã Pha Mu, cách thị trấn Than Uyên 40 cây số. Đường đi rất tốt và rất đẹp, uốn lượn quanh bờ hồ thủy điện Bản Chát.
Trên đường vào, đoàn ghé thăm chính quyền xã Pha Mu và trao đổi về cuộc sống đạo-đời của bà con. Chính quyền nhờ tiếng nói của đức cha để khuyến khích các cha mẹ ý thức trách nhiệm lo cho con cái đi học, vì tỷ lệ các em bỏ học hơi cao ; thêm nữa, xin bà con H’mông bỏ tục tảo hôn vốn thâm căn cố đế từ bao đời.
Tại nhà anh Vàng A Thào, nơi tập trung dâng lễ, đã có hơn 100 giáo dân đang sốt ruột chờ chúng tôi, một số người khác lục tục kéo đến sau. Chúng tôi giải tội cho bằng hết, trong khi các dì chuẩn bị tâm hồn cho bà con, nhờ đó thánh lễ đã diễn ra cách sốt sáng. Sau lễ, đức cha tặng chuỗi Mân Côi, bánh kẹo và bóng bay, ai cũng có phần.
Chào tạm biệt Huổi Bắc, chúng tôi trở về Than Uyên kịp dâng lễ tối cho bà con người Kinh ở đây. Lần này, số người tham dự đông hơn lần trước vào năm ngoái, cũng dịp mùa Chay: sấp sỉ 100 người. Chúng tôi được biết số giáo dân ở đây đông hơn, có thể gấp đôi, nhưng vì ngại và sợ, họ chưa dám công khai giữ đạo. Trong bài giảng lễ, đức cha đã mời gọi mọi người đừng sợ, hãy mạnh dạn sống đức tin, hơn nữa, còn phải loan báo Tin Mừng chứ không phải Tin Sợ, Tin Buồn !
Từ nhiều năm qua, bà con công giáo, Kinh cũng như H’mông ở tỉnh Lai Châu, vẫn thiệt thòi về quyền tự do tôn giáo. Bên cạnh áp lực của cuộc sống, họ còn chịu áp lực về tinh thần. Họ kể cho chúng tôi nghe những khó khăn vì là người công giáo. Họ thật đáng thương, vì mãi đến bây giờ, vẫn chưa được đối xử như những người đồng đạo ở các tỉnh miền đồng bằng, dù cùng chung giáo phận ! Những người từ miền xuôi lên lập nghiệp cứ đau đáu hướng về quê cũ, lòng khắc khoải, như dân Do Thái trong thời lưu đày ở Babylone: “
Bên dòng sông Babylone, ta ra ngồi nức nở, mà tưởng nhớ Sion. Trên những cành dương liễu, ta tạm gác cây đàn” (Tv 136). Tội nghiệp quá, đây vẫn là quê hương của họ, chứ có phải nơi lưu đày ở hải ngoại đâu ? Họ chỉ mong muốn rằng ở đây có nóc giáo đường, có tiếng chuông ngân nga sớm chiều, có tiếng cầu kinh văng vẳng, nơi đây họ vẫn có thể tôn thờ Chúa như ở chốn quê cũ của họ thôi ! Biết đến lúc nào ???
Một vài hình ảnh khác:
